به گزارش کرد پرس، حجت الاسلام و المسلمین دکتر ابوالحسن نواب، رئیس دانشگاه ادیان، با سابقه ای روشن در گفت وگوهای بین المللی، معتقد است عصر اختلافات مذهبی به پایان رسیده و دوران تعامل بر مبنای مشترکات آغاز شده است. از ارتباط نزدیک با مرحوم پاپ فرانسیس گرفته تا چاپ ده ها جلد کتاب درباره مسیحیت در قم، از کرسی های علمی با بوداییان و هندوها تا حمایت دانشگاه هایی چون هاروارد از رویکرد تقریبی ایران، همه گواه تلاش یک نهاد علمی برای تبدیل «دین» از موضوع نزاع به ابزار تفاهم اند.

در این گفت وگوی صمیمانه، با حجت الاسلام دکتر نواب درباره تجربه های زیسته، دغدغه های علمی و آرمان های جهانی دانشگاه ادیان و مذاهب به گفت وگو نشسته ایم؛ گفت وگویی که نه صرفاً از جنس مصاحبه، بلکه روایتی از یک نگاه متفاوت به جهان معاصر است.

کرد پرس: آقای دکتر، گفت وگوهای ادیانی در سال های اخیر نقش پررنگ تری در جهان پیدا کرده اند؛ دانشگاه ادیان و مذاهب هم در این مسیر فعال بوده، کمی برای ما از این تجربه بگویید.

حجت الاسلام نواب: بله، واقعیت این است که امروز دیگر دنیا از اختلافات درون مذهبی عبور کرده و وارد فضای گفت وگوی بین الادیان شده است. ما هم در دانشگاه ادیان و مذاهب دقیقاً با همین رویکرد جلو رفته ایم. ۱۰ تا ۱۲ سال رهبری مرحوم فرانسیس بر کلیسای کاتولیک، فرصتی بود برای نزدیکی و گفت وگوهای سازنده. من خودم ملاقات های منظم و یک ساعته با ایشان داشتم. ارتباط مان صمیمی و روشن بود. وقتی ۷۰ جلد کتاب درباره مسیحیت را از قم منتشر کردیم، واقعاً برق از سرش پرید! (با خنده)

کرد پرس: یعنی چنین حجم دانشی درباره مسیحیت از سوی یک نهاد اسلامی برایشان غیرمنتظره بود؟

حجت الاسلام نواب: کاملاً؛ چون نشان می داد نگاه ما صرفاً نظری یا تقابلی نیست. ما با برادران مسیحی و دیگر ادیان، وارد گفت وگوهای عمیق و علمی شدیم. در واقع ما با این ۷۰ جلد ثابت کردیم که گفت وگو می تواند پایه ای علمی، متین و صمیمی داشته باشد.

کرد پرس: نقش دانشگاه ادیان در این زمینه چه بوده؟

حجت الاسلام نواب: امروز دانشگاه ما یک دانشگاه محوری در حوزه مطالعات ادیان در دنیاست؛ از ژاپن تا آمریکا، از اروپا تا آفریقا. دانشجویانی از سراسر جهان داریم. ما نه تنها درون ادیان ابراهیمی بلکه حتی با ادیان شرقی مثل بودیسم، هندوئیسم و شینتو هم گفت وگو می کنیم. دیگر هدف فقط تقریب مذاهب اسلامی نیست، ما قدمی جلوتر رفته ایم؛ سراغ اشتراکات جهانی ادیان.

کرد پرس: یعنی الان در نگاه شما با توجه به دنیای گفت و گویی که باز شده، در همسن ایران اسلامی هم دیگر اختلافی بین مذاهبی شیعه و سنی دیده نمی شود؟

حجت الاسلام نواب: نه، واقعاً اختلافی نداریم. ما یک خانواده ایم. در دانشگاه ما اصلاً بحث سنی و شیعه مطرح نیست. وقتی کسی از دانشگاه ادیان فارغ التحصیل می شود، اولین چیزی که یاد گرفته، همین فهم مشترک است. آقای خامنه ای هم فتوای جالبی دادند: اگر در نماز جماعت اهل سنت حضور دارید، همان طور بخوانید، سوال بیهوده نکنید. این یعنی سطح دانش و بلوغ.

کرد پرس: خیلی ها معتقدند دشمن سال ها روی این اختلافات سرمایه گذاری کرده ...؟

حجت الاسلام نواب: دقیقاً؛ ۵۰۰ سال است روی تفرقه کار کرده اند. حالا که فهم بالا رفته، برایشان سخت شده عقب نشینی کنند. اما ما راه مان را پیدا کردیم. حتی در دانشگاه هاروارد، دانشجویان مسلمان با هم نماز می خوانند، هیچ کس نمی پرسد سنی هستی یا شیعه. همه می گویند «الله اکبر». این یعنی بلوغ، یعنی تقریب عملی.

کرد پرس: شما به ارتباط با واتیکان هم اشاره کردید. این رابطه چگونه شکل گرفت؟

حجت الاسلام نواب: ما با واتیکان، با خود پاپ، نشست های مشترک داشتیم. ایشان ۶۲ بار از دفاع ما از مردم مظلوم فلسطین و غزه حمایت کرد. این نشان می دهد گفت وگو فقط بحث نظری نیست، عمل هم هست. برادری یعنی در بزنگاه ها کنار هم بودن.

کرد پرس: چه پیامی برای جامعه دانشگاهی دارید؟

حجت الاسلام نواب: ما امروز به یک فهم جدید از دین نیاز داریم. دانش است که باعث تقریب و نزدیکی می شود، نه جهل. هر جا دانش باشد، اختلاف رنگ می بازد. ما به سهم خود تلاش کردیم؛ با فوق لیسانس و دکترا در رشته های متنوع ادیان، با کار میدانی و علمی. هنوز راه هست، ولی امیدواریم با مشارکت همه علما، سیاست مداران و مردم، این مسیر ادامه پیدا کند.

کرد پرس: ممنونم از این گفت وگوی گرم و روشنگرانه.

حجت الاسلام نواب: من هم از شما و همه همراهان تان سپاسگزارم. ان شاءالله همه با هم برای ساختن جهانی با درک متقابل و صلح تلاش کنیم.

گفت و گو و تنظیم: سروش حبیبی راد